Keurmerk en reclame

Rijkskeur 001

Gasmasker G, model '35, gemaakt door de Artillerie Inrichtingen Zaandam (Hembrug).

Keurmerk

Masker en filter

Het gasmasker model G was het eerste gasmasker met een goedkeuring volgens het gasmaskerbesluit. Er waren drie verschillende slanglengtes.

Verpakking

Het gasmasker werd standaard gedragen in een speciaal daarvoor ontworpen tas gemerkt met een B voor bereden troepen en een O voor onbereden troepen.

Handleiding

Mogelijk was er van dit model geen aparte militaire handleiding. In het voorschrift gasbescherming worden diverse gasmaskers besproken.

Toen het masker ook voor luchtbeschermingsdoeleinden werd verstrekt, werd in de serie richtlijnen en voorschriften een apart boekje besteed aan het gasmasker G:

Rijkskeur 002

Een door Otter en Groenendijk geïmporteerd gasmasker. (Rijkskeur vervallen!)

Volgens het Haarlems Dagblad van 14 mei 1938, pagina 10, is dit het eerste goedgekeurde masker gelet op het gasmaskerbesluit.

Het gasmasker was verpakt in een grijze blikken bus, zoals ook de maskers met rijkskeur 007 en 016. De gasfilterbus lijkt ook gelijk aan die van 007 en 016. Het gelaatstuk is bruin, ook zoals het L702 masker van de nummers 007 en 016, maar wel duidelijk van een ander model. Zowel de oogglazen als het ademventiel zijn direct te herkennen.

Het model op de foto is vrijwel gelijk aan Rijkskeur 002, maar heeft een kleiner schroefdraad (voor gebruik in België).

Rijkskeur 003

Een door Otter en Groenendijk geïmporteerd gasmasker. (Vervallen!)

Keurmerk en reclame

Masker en filter

Op de filterbus, type 502, een banderol met zowel Draeger als Oxygenium.

Verpakking

Een bijna ovalen, metalen bus met zowel het Draeger-logo als een plaatje van Oxygenium Schiedam.

Handleiding

Handleidingen bij het NEDRA gasmasker, vermoedelijk een samentrekking van de woorden NEDerlands en DRAeger.

Het masker werd in Nederland gemaakt volgens de Draeger patenten volgens de Draeger brochure van juni 1938.

N.V. Mij. Oxygenium - Schiedam profileerde zichzelf in advertenties als vertegenwoordiger van de Draeger Werke in Lübeck en staat vermeld als "Hoofd-agentschap voor Nederland en koloniën".

De rechter brochure is tweetalig (Nederlands en Frans) en noemt de goedkeuringsnummers voor zowel Nederland als België.

Rijkskeur 004

Model 128 van Electro Amsterdam

Keurmerk

Masker en filter

Het HEVEA gelaatsstuk was voorzien van een gasfilterbus Model 128 van Electro Zuur- en Waterstoffabriek in Amsterdam.

Voor zover nu bekend werd dit filter alleen geproduceerd in 1938. Daarna werd filterbus Model 128 vervangen door filterbus Model 130 en kreeg de set rijkskeurnummer 011.

Verpakking

Nog geen verpakking in de collectie

Handleiding

Rijkskeur 005

Gasmasker van Duiker 's-Gravenhage (Vervallen!)

Het gaar hier om een vanaf 1938 door bureau Duiker geïmporteerd gasmasker van Auer. Het goedkeuringsnummer 005 wordt zelden aangetroffen.

Keurmerk

Masker en filter

Zowel de luchtinlaat als het ventiel zijn gemerkt met AUER.

Het meegeleverde filter lijkt geproduceerd te zijn door de Fa. Duiker, maar kan een import zijn van Degea filter 89.

Op de filters in onze collectie is op de banderol onder andere vermeld: gasfilterbus 89/155 1941

Verpakking

Deze metalen opbergtrommel is zowel buiten overschilderd in groen als binnen in wit. Of dit al ten tijde van de verkoop gedaan is, is niet bekend.

Een andere set in de collectie is opgeborgen in een geribbelde, ovalen trommel die lijkt op het model van Oxygenium. Deze trommel heeft op de sluitlip het merkje MBZ. Deze afkorting staat voor van Mouwerik & Bal uit Zeist.

Handleiding

Nog geen handleiding in de collectie

Rijkskeur 006

Gasmasker II van Artillerie Inrichtingen Zaandam (Hembrug)

Keurmerk

Masker en filter

Gasmaskergelaatstuk II heeft bruine leertjes aan het draagriemenstel.

Verpakking

Het gasmasker gelaatsstuk was verpakt in een oranje blik.

Handleiding

De handleiding werd gemaakt voor zowel het model II als model III

Rijkskeur 007

Gasmasker L702 geïmporteerd door Otter en Groenendijk Heemstede

Keurmerk

Masker en filter

Het masker bestond uit een Belgisch masker model L702 gecombineerd met een filter met een papieren banderol met daarop de vermelding Otter en Groenendijk.

Verpakking

Dit masker wordt veel aangetroffen in ronde blikken bussen met de vermelding L702 op het deksel maar ook wel in kartonnen doosjes.

Een variant in deelbare bus met een blikken conus die op de dop van de gasfilterbus past.

Een variant in deelbare Hieronder nog zo'n zelfde set, afkomstig uit Den Haag.

Handleiding

De oorspronkelijke Nederlands/Franse handleiding werd vervangen door een geheel Nederlandse versie van Otter en Groenendijk.

Rijkskeur 008

Gasfiltertoestel systeem 'de Man' voor groepsschuilplaatsen.

Het geniemuseum in Vught heeft een toestel van dit model in de permanent opgestelde collectie.

Rijkskeur 009

Gasmasker III van Artillerie Inrichtingen Zaandam (Hembrug)

Keurmerk

Masker en filter

In het blik een gelaatstuk met zeepstift en borgclips. Gelaatstuk III heeft zwarte leertjes aan het draagriemenstel.

Het filter was voorzien van een aftrekbaar zelfklevend papier om het filter luchtdicht te bewaren.

Verpakking

Het gelaatstuk werd in een blik geleverd en de filterbus in een apart kartonnen doosje.

Handleiding

Een handleiding die zowel voor gasmasker II als gasmasker III geldt

Rijkskeur 010

Gasmasker van Veritex (Nieuw Milligen). Rijkskeur vervallen.

Dit gasmasker was nagenoeg identiek aan de opvolger, nummer 014 en werd geproduceerd in 1938 en begin 1939.

Keurmerk en reclame

Masker en filter

Het Veritex masker is het enige dat geheel over het hoofd wordt gedragen, een ballonvormig masker dus. Het filter is afschroefbaar en is nagenoeg gelijk aan filters van de S.A.I.Z. en Vredestein/ Duiker. .

Verpakking

Een compacte en stevige verpakking; in het hard kartonnen doosje ligt het filter plat, het ventiel past er naast en de 'ballon' ligt bovenop het geheel.

Handleiding

Nog geen handleiding in onze collectie.

Deze folder van het propagandabureau voor gasmaskers gaat ver in op de details en het gebruik van het gasmasker en zou als handleiding beschouwd kunnen worden.

Rijkskeur 011

Model 130 van N.V. Electro Zuur- en waterstoffabriek.

Keurmerk

Reclame

Kist

Masker en filter

Het gasmasker werd standaard geleverd met een gelaatsstuk van HEVEA. Zowel het gelaatsstuk als het filter waren gestempeld met Rijkskeur 011 en model 130.

Een complete set met zeepstift en poetsdoekje:

Verpakking

Een tweedelige blikken trommel, in dit geval voorzien van een papieren strook met opschrift "Vrijwillige Burgerwacht"

Een tweede masker van HEVEA met een Electro gasfilterbus maar dan met een kartonnen doos en een blauwe draagzak. De doos is voorzien van het opschrift 'Corrie' en de zak met 'C. van Eijk.' Beiden gemerkt met rode pen. Een overduidelijk bij elkaar horend geheel. Grappig genoeg ook een losse banderol 'vrijwillige burgerwacht' van exact hetzelfde model als bij het bovenstaande masker!

Een gasmaskerset in blauwgroen blik met een oranje cijfer erop.

Handleiding

Handleiding van het Electro gasmasker met filter model 130

Drie ongebruikte sets van het Hevea-Electro gasmasker. Een van de sets is zelfs compleet met Albert Heijn zeep.

Rijkskeur 012

Technisch Bureau J. Duiker 's Gravenhage

Een gasmasker van Vredestein en Duiker. Dit model werd geleverd in een oranje blik (gelaatsstuk) met kartonnen doosje voor de gasfilterbus. Ook werden complete sets gemaakt inclusief een donkerrode stoffen opbergzak. Deze set werd in een grotere kartonnen doos verpakt en voorzien van de aanduiding Duiker Volksgasmasker.

Keurmerk

Masker en filter

Het gelaatsstuk van Vredestein en het bijbehorende gasfilter.

Verpakking

Drie typen verpakkingen; zowel in kartonnen doos als in het oranje blik en ook in een groene trommel.

Handleiding

Vroege handleiding en latere, uitgebreidere handleiding:

Rijkskeur 013

Duiker / Auer gasfiltertoestel voor groepsschuilplaatsen

Keurmerk

Apparaat

Het door fa. Duiker geimporteerde gasfilterapparaat van Auer voor hroepsschuilplaatsen was leverbaar voor verschillende aantallen personen. Zo was er bijv. de MR1200 voor 60 personen en de MR2400 voor 120 personen.

Handleiding

Rijkskeur 014

Veritex, geproduceerd vanaf 1939, opvolger van Rijkskeur nummer 010

Keurmerk

Reclame

Masker en filter

Van alle goedgekeurde maskers is dit het enige masker dat geheel over het hoofd wordt gedragen. Het sterk elastische rubber is na 75 jaar in veel gevallen behoorlijk verteerd en er zijn nu nog maar weinig complete maskers.

Verpakking

Door een slimme manier van inpakken past het flexible gelaatsstuk, over het filter heen, in een kleine doos.

Handleiding

Op de gebruiksaanwijzing is behalve het bedrijfslogo en het goedkeuringsnummer ook het logo van de VNF te vinden; de Vereeniging van Nederlandsche Fabrikanten.

Rijkskeur 016

Gelaatsstuk L702 / gasfilterbus 1939 NV Ougree

Keurmerk

Masker en filter

Het gasmasker met goedkeuringsnummer 016 bestond uit het Belgische masker L702 aangevuld met gasfilterbus 1939 die door de firma Ougree van een papieren banderol werd voorzien. Het masker is daardoor vrijwel identiek aan het masker met nummer 007 dat bestond uit het zelfde gelaatsstuk L702 met filter.

Verpakking

Het masker wordt zowel aangetroffen in kartonnen dozen als in een ronde, grijze, blikken bus.

Handleiding

De Belgische tweetalige gebruiksaanwijzing behorend bij het gelaatsstuk L702 werd door Ougree vervangen door hun eigen handleiding. Twee varianten zijn bekend: